بالابر، یکی از تجهیزات مهم در بسیاری از ساختمانهای مرتفع، پروژههای ساختوساز در حال اجرا، فروشگاهها، مراکز خدماتی، کارخانجات، انبارها و کارگاههاست. هدف از ساخت و اجرای این محصول، جابجایی عمودی بار و نیروی انسانی است. بالابر با مکانیسمهای حرکتی مختلفی ساخته میشود که تقریبا کارآمدترین و معروفترین آنها مکانیسم هیدرولیکی است. اما بالابر هیدرولیک چیست؟ چه مزایا و ویژگیهایی دارد؟ انواع آن کدامند؟
در این مقاله به این سوالات پاسخ داده و در آخر مهمترین کاربردها و عوامل موثر در قیمت این بالابر هیدرولیک را بررسی میکنیم. اگر قصد نصب و استفاده از بالابر در محیط صنعتی، خانگی، فروشگاهی، خدماتی یا در محل پروژهی ساختوساز خود را دارید با ما همراه شده و با مهمترین نوع این محصول آشنا شوید.
بالابر هیدرولیک چیست؟
همانطورکه میدانید بالابر سازهای فلزی با هدف انتقال نیروی انسانی و بار به ارتفاع با استقرار آنها روی یک کفی یا میز است. این محصول با مکانیسمهای مختلفی ساخته میشود که عبارتند از:
- الکترومکانیکی
- پنوماتیکی
- هیدرولیکی یا الکتروهیدرولیکی
در میان این سه سازوکار، مکانیسم هیدرولیکی از بقیه کارآمدتر است؛ به طوری که در سالهای اخیر، اکثر بالابرها را با این مکانیسم میسازند. اما بالابر هیدرولیک چیست؟ به طور ساده، این بالابر از سیستم هیدرولیک برای تبدیل نیروی الکتریکی به مکانیکی و درنهایت حرکت بالابر استفاده میکند. مکانیسمی که از قوانین فیزیکی حاکم بر فشار مایعات برای انتقال نیرو بهره میبرد. بنابراین، همانطور که مشخص است یک بالابر هیدرولیکی نسبت به بالابرهای قدیمیتر الکترومکانیکی، یک سیستم هیدرولیک اضافهتر؛ اما در عوض تعداد قطعات کمتری دارد.
قطعات تشکیل دهنده بالابر هیدرولیک
حتما میپرسید که اجزاء بالابر هیدرولیک چیست؟ پاسخ به این سوال برای درک روش کار بالابر هیدرولیک ضروری است. بسته به نوع بالابر، قطعات آن میتوانند متفاوت باشند؛ اما به طور کلی، یک بالابر هیدرولیک از بخشهای زیر تشکیل شده است:
- موتور الکتروهیدرولیکی
- پمپ و مخزن مایع سیال
- سیال یا روغن
- انواع سیلندر و پیستون که روغن در آنها جاری میشود.
- شیلنگهای تحت فشار، شیرهای کنترل فشار و جریان، غلطک هیدرولیک، دریچههای روغن و دیگر قطعات و اتصالات مربوط به حرکت روغن در سیستم
- تابلوی فرمان برق، شامل انواع قطعات الکترونیکی مانند سنسورها، رله، خازن و غیره
- پاوریونیت
- ارابه و دکل بالابر که به آن جک نیز گفته میشود.
- کفی یا اتاقک که بار یا نیروی انسانی روی آن مستقر میشود.
- قطعات مکانیکی سیستم حرکتی که در هر نوع بالابر میتواند متفاوت باشد. ریلهای آسانسوری، انواع بازو، اهرم، شفت، لولا، گیره، پیچ و مهره نمونههایی از این قطعات هستند.
- انواع سنسور و میکروسوئیچ
- قطعات مربوط به ایمنی مانند شیر ضدترکیدگی، کلید اضطراری ایست، سنسورهای هشدار، سوئیچ ایمنی و ایست مکانیکی، محافظ دکل و غیره
روش کار بالابر هیدرولیک
اما مراحل حرکت بالابر هیدرولیک چیست؟ با توجه به اجزاء این سیستم که در بخش قبل آنها معرفی کردیم، روش کار بالابر هیدرولیک را میتوان در مراحل زیر خلاصه کرد:
- انتقال نیروی الکتریکی از طریق دکمه، ریموتکنترل، سنسورهای حرکتی و دیگر روشهای کنترل از راه دور
- شروع به کار موتور و پمپاژ روغن از مخزن توسط پمپ به سیلندرها
- حرکت پیستونها در درون سیلندرها و انتقال نیروی خطی توسط آنها در جهات معین به قطعات مکانیکی
- حرکت جک به سمت بالا و انتقال نیروی حرکتی به ارابه و کفی یا میز بالابر
- رسیدن کفی به ارتفاع مشخص و توقف آن با تشخیص میکروسوئیچها
پایین آمدن بالابرهای هیدرولیک نیز بسته به نوع آنها متفاوت است؛ اما به طور کلی، بالابرهای عمود بر با موتور خاموش پایین میآیند. وظیفهی هدایت بالابر به سمت پایین را شیرهای برقی بر عهده دارند. آنها روغن درون سیستم هیدرولیک را به درون مخزن هدایت میکنند.
نکتهی مهم در مورد روش کار بالابر متحرک، ایمنی آن است. علاوه بر تجهیزاتی که در بخش قبل به آنها اشاره کردیم، سازندههای برتر این محصول، معمولا از سامانههای نرمافزاری و تنظیماتی مانند قطع اتوماتیک در ارتفاع مشخص، سیستم فرود اضطراری، سامانهی ضد سقوط و پاراشوت نیز استفاده میکنند.
لازم به ذکر است که بالابر هیدرولیک بسته به نوع، وزن و اندازهاش میتواند با برق تک یا سهفاز کار کند. به طور کلی بالابرهای، ثابت، سنگین و صنعتی که در کارخانهها و انبارها استفاده میشوند، به برق سهفاز نیاز دارند. اما بالابرهای کوچکتر ثابت و متحرک با برق تکفاز نیز کار کرده و حتی میتوانند به منبع تغذیه مجهز شوند.
مزایای بالابر هیدرولیک
اما دلیل محبوبیت و گستردگی استفاده از انواع بالابر هیدرولیک چیست؟ در ادامه به این سوال پاسخ میدهیم.
قدرت بالای بالابر هیدرولیک
با مقایسه بالابر هیدرولیک با دیگر سیستمها پیش از هرچیز متوجه قدرت بیشتر این محصول میشویم. به همین دلیل، اساسا بالابرهای صنعتی و عظیم را امروزه تنها با مکانیسم هیدرولیک تولید میکنند. دلیل اصلی افزایش توان این محصول، انتقال قدرت از طریق فشار مایعات است که با هدررفت بسیار کمتر و با دقت بسیار بیشتری در تعیین جهت انجام میشود. افزایش قدرت و تحمل وزن بالابر هیدرولیک، منجر به افزایش ارتفاع قابلدسترس توسط آن نیز شده است.
سرعت بالای بالابر هیدرولیک
دیگر ویژگی بالابر هیدرولیک ، سرعت عملکرد بالای آن است. این مزیت، نتیجهی مستقیم کاهش قطعات، افزایش دقت در جهت انتقال قدرت و کاهش اصطکاک بین قطعات است. همچنین کاهش قطعات بالابر هیدرولیک، خرابیهای کمتر و کاهش هزینههای نگهداری را نیز در پی داشته است. امکان تعریف سرعتهای مختلف بر روی این محصول نیز وجود دارد.
کاهش فشار به موتور و مصرف برق
اگر میپرسید که مزیت اقتصادی انواع بالابر هیدرولیک چیست؟ باید بگوییم که بهبود بازدهی انتقال قدرت در مکانیسم هیدرولیکی، سبب شده است که فشار کمتری به موتور این محصول وارد بیاید. درست به همین دلیل است که برخی انواع بالابر هیدرولیکی با برق تکفاز نیز کار میکنند. کاهش مصرف برق درصورت حرکت روبهپایین با موتور خاموش نیز مزیت دیگر انواع بالابر هیدرولیک است. این ویژگی بالابر هیدرولیک، یک مزیت زیستمحیطی نیز برای آن محسوب میشود.
قابلیت طراحی پیچیده
سیستم هیدرولیکی با کاهش تعداد قطعات موردنیاز در طراحی بالابر، دستیابی به اشکال پیچیدهتر جک و ارابه را نیز امکانپذیر کرده است. به همین دلیل، امروزه بهخصوص در طراحی بالابرهای متحرک، شاهد نوآوریهای فوقالعادهای هستیم. بالابرهای عنکبوتی، قیچی و مفصلی پیچیده ازجملهی این نوآوریها هستند که به مدد سیستم هیدرولیکی میسر شدهاند.
دیگر مزایای بالابر هیدرولیک
از دیگر مزایای بالابر هیدرولیک “What is a Hydraulic Lift” میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت بالا در طراحی، تولید و نصب
- سرویسها و تعمیرات ساده
- کاهش سروصدای بالابر به دلیل کاهش قطعات
- قیمت مقرونبهصرفه با توجه به قدرت بالابر
- اشغال فضای کمتر نسبت به بالابرهای الکترومکانیکی و پنوماتیکی به دلیل حذف موتورخانه و بسیاری قطعات دیگر
- دقت بالا در عملکرد و حرکت با امکان تعریف تنظیمات دقیق
- امکان همگامسازی با سیستمهای امنیتی و هشداردهنده
کاربرد بالابر هیدرولیک چیست؟
انواع بالابر هیدرولیک را امروزه در هر مکانی میتوانیم ببینیم که مهمترین آنها عبارتند از:
- محیطهای صنعتی بهمنظور انتقال بار و محصولات بین بخشهای مختلف خط تولید، کنترل کیفیت و غیره. کارخانههای خودروسازی، مهمترین نمونهی کاربرد بالابر هیدرولیک در صنعت هستند.
- فروشگاههای بزرگ و زنجیرهای بهمنظور انتقال بار و اجناس از انبار به سطوح فروش و برعکس یا ارتباط بخشهای مختلف سطح فروش با یکدیگر
- مغازهها و داروخانهها
- انبارها
- ساختمانهای درحالساخت
- ساختمانهای ساختهشدهای که امکان نصب آسانسور ندارند
- پاساژها و مراکز خرید و تفریحی. در این مکانها بالابرهای هیدرولیک را به کابینهای شیشهای و زیبا مجهز میکنند.
- شرکتهای باربری و بخش باربری ترمینالها و فرودگاهها
- مراکز خدماتی مانند بانکها، رستورانها و بیمارستانها
- شرکتهای خدمات ساختمانی مانند نماکاری، نقاشی و نماشویی
- خودروهای آتشنشانی و عملیات امداد و نجات
انواع ثابت بالابر هیدرولیک چیست؟
بالابر هیدرولیک خود به دو نوع کلی ثابت و متحرک تقسیم میشود. نصب بالابر ثابت معمولا با حفر چاهک انجام میشود. این محفظه، محلی برای جمعشدن سازه در حالت بسته است. به طور کلی، بالابر ثابت، قدرت بیشتری نسبت به بالابر متحرک دارد. در ادامه، انواع این محصول را معرفی میکنیم.
بالابر هیدرولیک ثابت با جک مستقیم
اما منظور از جک مستقیم در یک بالابر هیدرولیک چیست؟ جک چنین بالابری بهطور مستقیم به ارابه و کفی آن متصل شده و هدایت بالابر را در تمامی مسیر بر عهده دارد. این محصول معمولا از یک ریل T شکل حفرشده درون دیوار یا نصبشده روی آن برای انتقال میز استفاده میکند. امنیت، قدرت و ارتفاع قابلدسترس این محصول بسیار بالاست.
بالابر هیدرولیک ثابت با جک غیرمستقیم
در یک بالابر هیدرولیک غیرمستقیم، انتقال کفی تا بخشی از مسیر بهطور مستقیم توسط جک و پسازآن به مدد انواع زنجیر و قرقره انجام میشود. این محصول را بیشتر در محیطهای صنعتی و تجاری نیازمند به انتقال بارهای نیمهسنگین و سبک میبینیم. قدرت، سرعت، امنیت و متعاقبا قیمت بالابر هیدرولیک با جک غیرمستقیم نسبت به انواع با جک مستقیم، کمتر است.
بالابر هیدرولیک ثابت آکاردئونی
حتما میپرسید که منظور از کلمهی آکاردئونی در بالابر هیدرولیک چیست؟ این کلمه، شکل جک بالابر را مشخص میکند که مانند ساز آکاردئون، باز و بسته میشود. به این محصول، بالابر قیچی ثابت نیز گفته میشود. بالابر قیچی، روی زمین و بدون نیاز به حفر چاهک نصب شده و در حالت بسته، ارتفاع بسیار کمی دارد. این بالابر، قدرت بسیار بالایی ارائه میدهد و از آن بهویژه در کارخانههای خودروسازی استفاده میشود. با این حال ارتفاع این محصول، محدود است.
بالابر هیدرولیک بوم لیفت ثابت
یکی از انواع نسبتا سبک بالابر هیدرولیک با تحمل وزن متوسط، بوم لیفت ثابت است. این محصول را بیشتر در کارخانهها و انبارها میبینیم. مهمترین ویژگی بالابر هیدرولیک بوم لیفت، قابلیت حرکت آن در عرض است. طراحی این محصول، نسبتا پیچیده بوده و میتواند برای انتقال انسان نیز استفاده شود.
انواع بالابر ثابت هیدرولیک بر اساس کاربرد
بالابرهای ثابت هیدرولیک بر اساس کاربردشان به انواع زیر تقسیم میشوند:
- صنعتی؛ که بیشترین تحمل بار را ارائه میدهد و معمولا مصارف سنگین دارد.
- خانگی؛ که میتواند مانند آسانسور عمل کند و معمولا مخصوص حمل انسان طراحی میشود.
- باری؛ که از آن بیشتر در انبارها و مراکز خدمات باربری و غیره برای حمل بارهای نیمهسنگین استفاده میشود.
- فروشگاهی؛ که در مغازهها، فروشگاهها، داروخانهها و مراکز تجاری استفاده میشود.
- ویلچربر؛ که مخصوص حمل افراد کمتوان جسمی با ویلچر بوده و باید حتما به کابین مجهز شود.
انواع متحرک بالابر هیدرولیک چیست؟
همهی مکانها برای همیشه به بالابر نیاز ندارند. همچنین در برخی پروژهها نیازمند حرکت بالابرها یا استفاده از آنها در مکانهای مختلف هستیم. انواع بالابر متحرک یا سیار هیدرولیک برای چنین مصارفی تولید میشوند که در ادامه آنها را معرفی میکنیم.
بالابر هیدرولیک متحرک پشت خودرویی
اگر میپرسید که قدرتمندترین نوع متحرک بالابر هیدرولیک چیست؟ باید بگوییم بالابرهایی که پشت خودروهایی مانند کامیون و وانت نصب میشود. جک این بالابرها به یکی از اشکال زیر است:
- تلسکوپی؛ شامل تعدادی پیستون حرکتکننده در یکدیگر
- مفصلی؛ شامل تعدادی اهرم متصلشده به یکدیگر
- قیچی یا آکاردئونی
در این بین، بالابر هیدرولیک پشت خودرویی قیچی، قدرت بسیار بیشتری دارد و قابلیت طراحی کفی بزرگتر را نیز فراهم میکند. اما بالابرهای مفصلی، انعطافپذیری بیشتری از نظر حرکات عرضی داشته و بالابر تلسکوپی، ضمن اشغال فضای بستهی اندک، سرعت عملکرد بالاتری داشته و میتواند به ارتفاع ۱۰۰ متری نیز دست پیدا کند. از این محصولات در پروژههای ساختمانی و خدمات عمومی شهری بهوفور استفاده میشود.
بالابر ستونی یا نفربر هیدرولیک
بالابرهای ستونی را بسته به ارتفاع و وزن قابلتحملشان با مکانیسم الکترومکانیکی نیز میسازند؛ اما تولید آنها با مکانیسم هیدرولیکی، معمولتر است. این محصول خود به دو نوع ستونی ریلی و عمودبر خودکششی تقسیم میشود. نوع ریلی برای حرکت به نیروی انسانی نیاز دارد؛ اما نوع دوم بهصورت خودکار حرکت میکند. این دو محصول، سرعت عملکرد بالایی داشته و در حالت بسته، فضای زیادی اشغال نمیکنند. از آنها برای حمل انسان تا ارتفاع حداکثر ۲۰ متری هم استفاده میشود. بالابرهای ستونی هیدرولیکی همچنین با برق تکفاز نیز کار میکنند.
بالابر قابل یدک
اگر در عین نیاز به بالابری قدرتمند، دغدغهی قیمت بالابر هیدرولیک را دارید؛ بالابر قابل یدک هیدرولیک میتواند گزینهی مناسبی برای شما باشد. این محصول به خودروهایی مانند کامیون یا وانت یدک میشود و خود نیز مجهز به لاستیکهای خودرویی است. بهاینترتیب با وجود قدرت بالا، نیازی به تغییر کاربری خودرو و هزینههای مربوط به آن ندارد.
بالابر آکاردئونی سیار دستی
این محصول، یکی از کوچکترین انواع بالابر هیدرولیکی است و برای کار در ارتفاع حداکثر ۲۰ متری طراحی میشود. حرکت بالابر آکاردئونی دستی، نیازمند نیروی انسانی است. این محصول، سریع و ارزان بوده و اما به دلیل جک قیچیشکلش، نمیتواند دسترسیهای عرضی زیادی ارائه دهد.
بالابرهای هیدرولیک خودکششی
منظور از کلمهی خودکششی در ساخت بالابر هیدرولیک چیست؟ این محصولات برای حرکت به نیروی انسانی نیازی ندارند و با موتور برنامهریزیشدهشان حرکت میکنند. آنها میتوانند جک قیچی، مفصلی، تلسکوپی یا تلسکوپی-مفصلی داشته باشند. به انواع این محصول با جک مفصلی، تلسکوپی یا ترکیبی از این دو، استاکر نیز گفته میشود. ویژگی بالابر هیدرولیک خودکششی قدرت و سرعت بالا و امکان حرکت برخی از آنها در مسیرهای صعبالعبور است.
اگر میپرسید که جدیدترین نوع خودکششی بالابر هیدرولیک چیست؟ باید قطعا به بالابر عنکبوتی اشاره کنیم. این محصول پایههای عنکبوتی متصل به زمینی دارد که سبب امنیت و ثبات بیشتر آن شده است. بالابر عنکبوتی برای کار در ارتفاع کم با نیاز به دسترسی عرضی زیاد، مناسب بوده و جک مفصلی دارد.
سخن آخر؛ قیمت بالابر هیدرولیک
حتما میپرسید که هزینه بالابر هیدرولیکی چگونه محاسبه میشود؟ به طور کلی، قیمت این محصول در درجهی اول، به نوع آن بستگی دارد. بهطوریکه بالابرهای صنعتی ثابت با جک مستقیم و نیز بالابرهای پشت خودرویی، معمولا بیشترین هزینه را برای مصرفکننده در بر دارند. قدرت، سرعت، دقت در حرکات طولی و عرضی و جنس بدنه از دیگر عوامل اثرگذار در قیمت بالابر هیدرولیک هستند.
بالابر هیدرولیک چیست؟ این سوالی بود که در این مقاله تلاش کردیم به آن پاسخ دهیم. این محصول از سیستم هیدرولیک، یعنی انتقال نیرو با استفاده از فشار مایعات برای انتقال بار و افراد به ارتفاع استفاده میکند. بالابر هیدرولیک خود به دو دستهی ثابت و متحرک تقسیم میشود.
بدون دیدگاه